1731 Burgerrecht van Nijmegen

Burgerrecht op 21 november 1731 voor Simon Hendrik en zijn zoontje Frederik Wilhelmus Fleury.

Wat zal de aanleiding zijn geweest dat Simon Hendrik Fleury op zijn eigen verzoek met zijn twee-jarig zoontje Frederik Wilhelmus het Nijmeegs burgerrecht ‘uijt goede consideratiën’ (clementie ?) vereert heeft verkregen op 21 november 1731?

Verkreeg Simon Hendrik Fleury misschien het Nijmeegs burgerrecht ‘om niet’ omdat hij -als dansmeester- te goeder naam en faam bekend stond; hij voldeed in ieder geval aan de voorwaarde gehuwd te zijn met een burgersdochter.

En waarom werd Simon Hendrik Fleury en zijn zoon Frederik Wilhelmus, katholiek gedoopt, lidmaat van de Waalse kerk.
Bij de doop van Simon Hendrik in 1693 te Detmold wordt zijn vader Louis Fleury beschreven als “Papist[ 1 ].
Maar bij de doopinschrijvingen in Marburg van zijn overige kinderen wordt vermeld dat Louis gereformeerd is: was Louis dan toch een uit Frankrijk gevlucht protestant en had hij een ‘pseudo catholiciteit’ aan genomen? Ofwel, deed hij zich voor als katholiek vanwege de intrekking van het Edict van Nantes in 1685, waarna de hugenoten persoonlijk vogelvrij.


Protestanten

Een vader bracht het burgerrecht alleen over op zijn wettige kinderen voor zover zij geboren waren nadat hun vader het burgerschap had verkregen. Het burgerschap ging niet over op de kinderen die geboren waren voordat hun vader het burgerschap verwierf, tenzij zij bij het besluit tot toekenning van dit recht speciaal werden vernoemd (Raadsignaat 11 februari 1722).
Dit was dus het geval bij Simon Hendrik en Frederik Wilhelmus Fleury.

In een verordening van 1563 wordt de verkrijging van het poorterschap (burgerrecht) van Nijmegen geregeld door huwelijk met een “burgerdochter”. Men moest dit bewijzen met “twee of drie geloofwaardige getuigen”. Hierop werd een uitzondering gemaakt voor “enige kunstenaars en andere personen die daarmee vergelijkbaar bevonden werden”.

In 1623 werden in Nijmegen katholieken uitgesloten van het verkrijgen van het burgerrecht: het lidmaatschap van een gilde voor rechtstreekse afstammelingen van katholieke burgers was in 1667 niet meer verkrijgbaar. Toen in 1685 in Frankrijk de protestanten gedwongen werden katholiek te worden of de wijk te nemen, vluchtten zeer velen naar het noorden. Onder de vluchtelingen die in Nijmegen gastvrij werden binnengehaald waren veel Frans sprekende protestanten die vanuit de katholiek en Spaans gebleven Zuidelijke Nederlanden waren uitgeweken. Zij voegden zich ook in Nijmegen bij de bestaande Waalse kerk. Vaak ontvingen zij gratis het burgerrecht.


Oud-Burgeren Gasthuis te Nijmegen

Het bezit van het burgerrecht was een voorwaarde voor een eventuele opname in het Oud-Burgeren Gasthuis te Nijmegen. Hier was plaats voor arme, alleenstaande burgers boven de 60 jaar. Een aantal Fleury’s hebben nog van dit recht dat aan Simon Hendrik en Frederik Wilhelmus Fleury was toegekend, gebruikt gemaakt. Dit waren onder andere:
– Margrita Elisabeth (*06-05-1733, dochter van Simon Hendrik Fleury/Anna Elisabeth Strikkers), vanaf 13-05-1739.
– Hendrik (*13-11-1783, zoon van Karel Lodewijk Fleury/Ymelina Kreuter), vanaf 28-12-1810.


[ 1 ] “Papist” is een verouderd en vaak denigrerend woord dat oorspronkelijk werd gebruikt om een aanhanger van de Rooms-Katholieke Kerk en de paus te beschrijven, vooral in een negatieve context. Het werd voornamelijk gebruikt door niet-katholieken, met name protestanten, om hun katholieke tegenhangers te beschrijven.
Bron: Google [AI – 2025]